Trả lời báo Kinh tế Việt Nam, ông Lê Công Năng - Chủ tịch Hội đồng Quản trị WonderTour đã chia sẻ góc nhìn và quan điểm của mình về Quyết định số 2486/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Với chiến lược này, văn hóa đang và sẽ được xem như một động lực mới cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đặc biệt khi Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.
Văn hóa – nguồn lực mới của kinh tế Việt Nam
Trong nhiều năm, văn hóa thường được nhìn nhận chủ yếu như lĩnh vực bảo tồn và giá trị tinh thần. Tuy nhiên, với việc Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030, tầm nhìn 2045, văn hóa chính thức được định vị là một ngành kinh tế quan trọng, có khả năng tạo ra nguồn thu lớn và đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng quốc gia.
Theo chiến lược, các ngành công nghiệp văn hóa được kỳ vọng đóng góp khoảng 7% GDP vào năm 2030 và tiếp tục tăng mạnh vào những năm tiếp theo. Đây là dấu mốc quan trọng, phản ánh sự thay đổi trong tư duy phát triển: văn hóa không chỉ để gìn giữ, mà còn là “mỏ vàng” để khai thác, thương mại hóa, tạo ra sản phẩm và dịch vụ có giá trị cao.
Đối với ngành du lịch, đây là một tín hiệu tích cực, bởi văn hóa chính là “linh hồn” của mọi hành trình khám phá — từ di sản, kiến trúc, tín ngưỡng đến ẩm thực và lối sống bản địa.
Công nghiệp văn hóa – Từ định hướng chính sách đến động lực tăng trưởng
Chiến lược mới đặt mục tiêu phát triển toàn diện hệ sinh thái công nghiệp văn hóa, với tốc độ tăng trưởng dự kiến khoảng 10%/năm. Một số ngành trọng điểm được ưu tiên phát triển bao gồm:
Du lịch văn hóa
Điện ảnh
Nghệ thuật biểu diễn
Quảng cáo
Phần mềm & trò chơi giải trí
Thiết kế sáng tạo
Mỹ thuật – triển lãm
Xuất bản – phát hành
Truyền hình – phát thanh
Đặc biệt, nhà nước nhấn mạnh việc hình thành cơ chế để doanh nghiệp tư nhân có thể tham gia sâu hơn vào khai thác và phát triển “hàng hóa văn hóa”, tạo ra chuỗi giá trị từ sáng tạo – sản xuất – kinh doanh – quảng bá – xuất khẩu.
Như vậy, công nghiệp văn hóa không chỉ góp phần tăng trưởng GDP, mà còn trở thành động lực giúp các ngành liên quan như du lịch, giải trí, truyền thông bứt phá mạnh mẽ.
Vì sao du lịch là ngành hưởng lợi lớn nhất từ công nghiệp văn hóa?
Không có ngành nào gắn liền với văn hóa nhiều như du lịch. Mỗi điểm đến đều được định hình bởi bản sắc, lịch sử, nghệ thuật, phong tục và trải nghiệm bản địa.
Khi văn hóa được xác định là ngành kinh tế trọng điểm, du lịch trở thành ngành hưởng lợi trực tiếp, bởi:
Tài nguyên văn hóa phong phú giúp tạo ra sản phẩm tour độc đáo, khác biệt.
Nhu cầu du khách ngày càng nghiêng về trải nghiệm văn hóa – cảm xúc – bản sắc, thay vì chỉ tham quan.
“Hàng hóa văn hóa” được pháp lý hóa giúp doanh nghiệp du lịch có thể xây dựng các sản phẩm thương mại rõ ràng, minh bạch hơn.
Cơ hội kết hợp văn hóa và công nghệ (show diễn, thực cảnh, số hóa di sản…) giúp tăng giá trị tour và mở rộng tập khách quốc tế.
Với WonderTour, điều này mở ra hướng phát triển mạnh mẽ cho các dòng tour du lịch văn hóa, tour lễ hội, tour trải nghiệm làng nghề hay tour ẩm thực — những sản phẩm hấp dẫn khách trẻ lẫn khách gia đình.
Hợp tác công – tư: Chìa khóa mở đường cho doanh nghiệp du lịch
Một trong những điểm nhấn quan trọng của chiến lược là đẩy mạnh hợp tác công – tư (PPP).
Lý do:
Nhà nước sở hữu các tài sản văn hóa như bảo tàng, di tích, lễ hội, di sản bất động sản văn hóa.
Doanh nghiệp tư nhân lại sở hữu nguồn vốn, công nghệ, tư duy thị trường và khả năng vận hành hiệu quả.
Khi kết hợp lại, hai bên có thể tạo ra nhiều sản phẩm văn hóa – du lịch độc đáo và có giá trị cao, ví dụ:
Show thực cảnh quy mô lớn
Trình diễn ánh sáng, trình diễn nghệ thuật dân gian
Tuyến phố đi bộ, tuyến du lịch đêm
Trải nghiệm di sản có ứng dụng công nghệ số
Khu vực tư nhân cũng đề xuất nhiều cơ chế quan trọng như ưu đãi thuế, giảm thuế cho doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực văn hóa, hay thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm văn hóa — nhằm tạo điều kiện để sản phẩm văn hóa – du lịch được phát triển đúng tiềm năng.
Thách thức hiện tại đối với doanh nghiệp du lịch
Dù cơ hội rất lớn, doanh nghiệp du lịch vẫn đang đối diện nhiều khó khăn:
Định giá tài sản văn hóa chưa rõ ràng → khó gọi vốn và đầu tư dài hạn.
Thiếu công nghệ kể chuyện (storytelling) khiến sản phẩm kém chiều sâu, chưa đủ hấp dẫn.
Hệ sinh thái sáng tạo chưa hoàn chỉnh, dẫn đến sự rời rạc giữa bảo tồn, khai thác và quảng bá.
Tình trạng sao chép, vi phạm bản quyền làm giảm động lực đầu tư sản phẩm độc quyền.
Nhiều tài nguyên văn hóa vẫn nằm trong “kho”, chưa được chuyển thành sản phẩm thương mại hấp dẫn cho du khách.
Đây là những điểm doanh nghiệp cần vượt qua nếu muốn tận dụng tối đa động lực từ chiến lược quốc gia.
Cơ hội để doanh nghiệp du lịch bứt phá trong giai đoạn mới
Sự định hướng rõ ràng của Chính phủ về phát triển công nghiệp văn hóa đã tạo ra môi trường thuận lợi để du lịch chuyển mình mạnh mẽ. Với kho tàng giá trị văn hóa phong phú, doanh nghiệp du lịch có cơ hội xây dựng các sản phẩm trải nghiệm khác biệt như tour lễ hội, tour ẩm thực, tour khám phá làng nghề hay tour gắn với nghệ thuật truyền thống.
Bên cạnh đó, xu hướng kết hợp văn hóa với công nghệ – như trình diễn thực cảnh, ứng dụng VR/AR hay số hóa di sản – giúp nâng tầm chất lượng sản phẩm và thu hút nhóm khách trẻ. Hợp tác công – tư cũng mở ra khả năng liên kết với địa phương để khai thác tài nguyên văn hóa bài bản hơn, từ đó tạo ra sản phẩm du lịch độc quyền và tăng sức cạnh tranh.
Đây là thời điểm vàng để doanh nghiệp du lịch như WonderTour đổi mới tư duy, đầu tư vào sản phẩm mang bản sắc riêng và tận dụng cơ hội từ chiến lược phát triển văn hóa quốc gia.
Văn hóa đang trở thành động lực kinh tế quan trọng, mở ra cơ hội cho ngành du lịch bứt phá. Doanh nghiệp như WonderTour có thể tận dụng giá trị văn hóa, kết hợp công nghệ và hợp tác công – tư để phát triển sản phẩm độc đáo. Mỗi hành trình du lịch giờ đây không chỉ là trải nghiệm, mà còn là cơ hội khám phá văn hóa Việt Nam. Đây chính là thời điểm vàng để du lịch Việt Nam chuyển mình và tạo dấu ấn riêng.
Giang Nguyễn 267
